Ludwik Waryński

To przedostatnia persona z tych omawianych w cyklu „Znani działacze ruchu robotniczego w Bielawie”. Kiedy myślę o Waryńskim i przypominam go sobie ze szkoły podstawowej i średniej, ciągle jeszcze się wzruszam. Chciał dobrze i to co robił, robił z głębokim przekonaniem, że kiedyś uczciwi ludzie doczekają takich czasów, w których będzie można się cieszyć. To on był pionierem polskiego socjalizmu i nie jego to wina, że ten socjalizm następne pokolenia polskich socjalistów mu zepsuły.

            Ja wychowałem się na piosenkach i pieśniach rewolucyjnych, które jednoznacznie kojarzyły mi się jednocześnie z patriotyzmem. Tak wtedy było. Znam wiele tych piosenek do tej pory i aż chce się je czasem zaśpiewać ponownie:

            O cześć Wam Panowie Magnaci! Ale z drobną przeróbką:

            O cześć Wam Czerwoni Panowie Magnaci.

            To nie tak miało być! To nie za taką Polskę, Polskę rządzoną przez partyjnych sekretarzy Waryński umarł w szlisselburskiej celi.

            Całe swe życie oddał polskiej klasie robotniczej…

            Waryński załapał się do tych moich typów, ale gdyby podczas zmian tych trefnych nazw ulic i osiedla powstał Komitet Obrony Ulicy Waryńskiego, ja nawet byłbym skłonny poprzeć jego żądania mając o tym rewolucjoniście taką wiedzę, jaką mam obecnie.             

Postaci prawdziwej lewicy: Ludwik Waryński

Autor: v.ci 24.09.06, 23:57

• 
  
• Ludwik Tadeusz Waryński urodził się 24 września 1856 r. we wsi Martynówce,
• pow. kaniowskiego, guberni kijowskiej. Około roku 1865 zaczął uczęszczać do
• gimnazjum realnego w Białej Cerkwi. W roku 1874 po ukończeniu szkoły udał się
• do Petersburga dla rozpoczęcia wyższych studiów. Zapisał się w poczet
• słuchaczy Instytutu Technologicznego. Wkrótce zetknął się z socjalizmem i
• wszedł do kółka Polskiej Młodzieży Socjalistycznej.
• W listopadzie 1875 r. wybuchły w Petersburgu zaburzenia obejmujące wszystkie
• szkoły wyższe. Uczestniczył w nich również i Waryński, za co został usunięty z
• Instytutu i oddany na przeciąg jednego roku pod nadzór policji. Rok ten
• spędził w domu rodzinnym oddając się lekturze dzieł socjalistycznych i
• ekonomicznych i pogłębiając swą wiedzę w tej dziedzinie.
• Jesienią 1876 r. przybył do Warszawy i rozpoczął organizowanie pierwszych
• kółek socjalistycznych wśród młodzieży akademickiej i robotników. Po pewnym
• czasie udał się do Puław, wstąpił do tamtejszej szkoły rolniczej, organizował
• młodzież i co pewien czas zjawiał się w Warszawie, by uczestniczyć w robocie
• stolicy. W roku 1878 opuścił szkołę, wrócił do Warszawy i rzucił się
• całkowicie w wir pracy. Stał się istotnym wodzem polskiego ruchu
• socjalistycznego. Chcąc nawiązać bezpośredni kontakt z robotnikami przyjął
• praco ślusarza w fabryce „Lilpop i Rau". Rozszerzał sieć kółek
• organizacyjnych. Przywiózł z zagranicy transport literatury agitacyjnej. Brał
• także udział w opracowywaniu pierwszego programu socjalistycznego, tzw.
• programu brukselskiego. Długi czas udawało mu się uniknąć represji, które
• spadły na innych towarzyszy. Wreszcie musiał jednak opuścić Warszawę.
• Udał się wtedy do Lwowa, a następnie do Krakowa, gdzie stworzył pierwszą
• organizację socjalistyczna w tym mieście, opartą również na zasadzie kółek
• konspiracyjnych. Dnia 8 lutego 1879 r. Waryński został aresztowany i przy
• aresztowaniu zmaltretowany przez policję krakowską. W więzieniu spędził z górą
• rok. Dnia 16 lutego 1880 r. stanął w Krakowie wraz z grupą towarzyszy przed
• sądem przysięgłych. Przypadła mu w udziale ideowa i moralna obrona
• oskarżonych. W przemówieniu swoim przed sądem uzasadnił ideę socjalistyczną i
• dowodził słuszności jej zasad. Rozprawa trwała do 16 kwietnia 1880 r. i
• zakończyła się wyrokiem uniewinniającym. Waryński otrzymał tylko małą karę za
• fałszywy meldunek i został wydalony z granic Austrii, Znalazł się teraz wśród
• grona towarzyszy na emigracji w Genewie.
• W Genewie krystalizują się ostatecznie poglądy polityczne Waryńskiego. Po
• pewnych wahaniach zrywa z tendencjami anarchistycznymi znamionującymi początki
• ruchu socjalistycznego. Staje się zwolennikiem i głosicielem kierunku
• klasowo-rewolucyjnego i internacjonalistycznego. Jest współpracownikiem i
• współredaktorem pism socjalistycznych, najpierw ,,Równości", a potem
• ..Przedświtu", i umieszcza w nich szereg artykułów (np. „Czy jest u nas
• kwestia robotnicza?", „Życiorys Filipiny Płaskowickiej"). Występuje ostro
• przeciw kierunkowi nacjonalistycznemu w socjalizmie polskim.
• W tym duchu przemawia na obchodzie pięćdziesiątej rocznicy powstania
• listopadowego w Genewie. Podobne stanowisko zajmuje na Międzynarodowym
• Kongresie Socjalistycznym w Chur, w którym bierze udział jako delegat kółek
• socjalistycznych w Poznaniu i Krakowie. W Szwajcarii styka się z
• socjalistycznymi działaczami Europy zachodniej, zapoznaje się z tamtejszym ruchem.
• W roku 1882 wraca do Warszawy i z całą energią przystępuje do założenia partii
• politycznej pod nazwą „Proletariat". Jest twórcą, założycielem i wodzem
• partii. Układa program partii i ogłasza go drukiem. Porywający mówca — jest
• bożyszczem robotników, prawdziwym trybunem ludu.
• Pokrywa kraj siecią organizacyjną, prowadzi szereg akcji, pisze odezwy,
• organizuje wystąpienia mas. Uczestniczy w Zjeździe Wileńskim socjalistów
• polskich. Przeciw rozporządzeniu oberpolicmajstra warszawskiego Buturlina,
• poddającemu robotnice nadzorowi sanitarno-obyczajowemu, pisze płomienną
• odezwę, w której wzywa robotników do stawienia oporu temu zarządzeniu. Odezwa
• dopięła celu. Postawa robotników zmusiła ostatecznie oberpolicmajstra do
• cofnięcia tego zarządzenia. Stara się również Waryński o kontakty z rosyjskim
• ruchem rewolucyjnym i nawiązuje pertraktacje z „Narodną Wolą", reprezentantką
• kierunku terrorystyczno-spiskowego. W tym celu wyjeżdża do Rosji i za granicę.
• Główną uwagę zwraca na zorganizowanie akcji wydawniczej. Tworzy jedną
• drukarnię, w której można było drukować odezwy, następnie drugą, nadającą się
• do drukowania również i pism. Zakłada organ prasowy partii pod nazwą
• „Proletariat". Pod jego redakcją wyszły z druku dwa pierwsze numery tego pisma.
• 28 września 1883 r. Waryński wpadł w ręce władz. Umieszczono go w słynnym X
• pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Stamtąd jeszcze utrzymywał kontakt z
• towarzyszami pozostającymi na wolności i żywo interesował się robotą, która
• dalej się rozwijała. W więzieniu ułożył pieśń rewolucyjną „Mazur kajdaniarski".
• Po przeszło dwu latach więzienia stanął on 23 listopada 1885 r. przed sądem
• wojennym w Warszawie wraz z 28 towarzyszami. Waryńskiego zaliczono naturalnie
• do głównej grupy oskarżonych. Podobnie jak przed pięciu laty w Krakowie, tak i
• teraz Waryński wystąpił z obroną ideowych założeń „Proletariatu". Dnia 20
• grudnia 1885 r. ogłoszono wyrok. Waryński został skazany na 16 lat katorgi.
• Na miejsce katorgi wybrano więzienie szlisselburskie, specjalnie stworzone dla
• najniebezpieczniejszych więźniów stanu, których chciano pozbyć się raz na
• zawsze. Waryński szedł na katorgę pełen siły i mocy ducha. Mówił, że byle dali
• palić papierosy, przetrwa katorgę. Moralne cierpienia znosił z podniesionym
• czołem. Uległ jednak cierpieniom fizycznym. Ostatnie swe dni spędził w celi na
• pryczy więziennej.
• W chłodny dzień lutowy 1889 r. zgasł ten płomień, który był płomieniem
• rewolucji, przestało bić to serce, które było sercem polskiego socjalizmu.
• Miał wtedy lat 33. Siedem z nich spędził w wiezieniu, piętnaście lat — w ruchu
• socjalistycznym w najczynniejszej roli; całe swe życie oddał polskiej klasie
• robotniczej i sprawie socjalizmu.
• 
  
• źródło: Internet
• 
  

 Mazur kajdaniarski

Do mazura stań wesoło,
Buntownicza wiaro
Suń wesoło, dalej w koło,
Warszawo i Karo !

Wróg ma dla nas kajdan dużo,
Ma też dużo turem,
My weseli, bo kajdany
Dzwonią nam mazurem!

Nam pałacem � turma , Kara,
Dla nas strój balowy
Katorżnicza kurtka szara
I znaczek ponsowy

W tych pałacach i w tych strojach
Hulamy ochoczo,
Bo nam myśli i sumienia
Zgryzoty nie mroczą.

Uczuć naszych mur nie studzi,
Płoną one żarem,
I w tym piekle żyjem młodzi
Całym życia czarem!

Dziewcząt naszych ocząt blaski
Nie mgłą łzy zwątpienia,
Bohaterskich ich serduszek
Nie łamią cierpienia.

I wesołych piosnek dźwięki
Z ich ust płyną mile,
Że nie zgadniesz, jak bolesne
Przeżywały chwile.

Gdy którego stryczek zdusi,
Ito bagatela,
Bo człek każdy umrzeć musi,
Gwałt rodzi mściciela.

Nasi pomszczą, jak należy,Śmierć zmarłego brata,
I na grób mu zamiast wieńca
Rzucą głowę kata.

Zgrzyt łańcuchów i szczęk broni
To mazur ochoczy.
Od tej nuty serce rośnie
I śmieją się oczy.

A gdy tańca czas nadejdzie,
Nasze kazamaty
Wam wybiją takt mazura
Łańcuchem o kraty.

Taki będzie silny, dziarski,
Że pękną ogniwa,
A nasz mazur kajdaniarski
Pół Polski zaśpiewa.

I po kraju dźwięk przeleci
Jako marsz parady,
W takt mazurka pójdzie raźno
Lud na barykady.

Gdy na skoczne te akordy
Wstanie lud nasz cały,
To najśmielsi poprowadzą
Raźny mazur biały.

Po nim słonko mrok rozproszy,
I znikną jak mara
Turmy, kraty i kajdany
Z gospodarką cara.

Pod dach własny każdy wróci
Zdrów, wesół i dziarski
I dzieciakom swym zanuci
Mazur kajdaniarski